Pulau unik di seberang Tawau, Sabah
Pulau Sebatik, Pulau Dua Negara Yang Tiada Sempadan Imigresen. Pulau Sebatik merupakan sebuah pulau yang luar biasa yang dikongsi oleh dua negara jiran, iaitu Malaysia dan Indonesia. Terletak di sempadan darat antara Sabah dan Kalimantan di sebelah timur, pulau yang unik ini mempunyai sejarah yang menarik dan menunjukkan dinamik yang unik.
Dalam artikel kali ini, kami ingin berkongsi kepada anda tentang keunikan Pulau Sebatik, pulau yang dimiliki oleh Malaysia dan Indonesia.
Pulau Sebatik terbahagi akibat perjanjian lama antara British dan Belanda
Pembahagian Pulau Sebatik berakar umbi daripada perjanjian di antara British dan Belanda suatu ketika dahulu, dan dibahagikan sama rata selepas kedua-dua negara ini mencapai kemerdekaan. Kini, bahagian utara pulau ini terletak di Malaysia, manakala bahagian selatannya berada di bawah kedaulatan Indonesia.
Pembahagian ini, bagaimanapun, tidak berlaku tanpa kontroversi. Pada tahun 2002, berlaku pertikaian mengenai pemilikan Pulau Ligitan dan Pulau Sipadan, dua pulau di sekitarnya. Mahkamah Keadilan Antarabangsa (ICJ) akhirnya memberikan kedua-dua pulau tersebut kepada Malaysia. Hal ini memberi lebih mengukuhkan perjanjian pembahagian Pulau Sebatik.
Sisi Indonesia lebih ramai penduduk berbanding Malaysia
Walaupun dibahagikan, Pulau Sebatik ditadbir secara bersama oleh Malaysia dan Indonesia. Tanggungjawab bersama ini datang dengan cabarannya yang tersendiri, kerana kedua-dua negara perlu bekerjasama dalam hal-hal yang berkaitan dengan pentadbiran dan pembangunan pulau ini.
Penduduk di sisi Indonesia pulau ini lebih ramai, dengan kira-kira 80,000 penduduk tetap, manakala sisi Malaysia mempunyai lebih kurang 25,000 penduduk.
Bandar Sei Nyamuk dan Mantikas dibangunkan oleh Indonesia sebagai pusat komuniti di Pulau Sebatik
Kerajaan Malaysia dan Indonesia mengambil pendekatan pembangunan yang berbeza terhadap Pulau Sebatik.
Indonesia lebih proaktif terhadap pulau ini dengan melabur dalam infrastruktur pulau dan memulakan pelbagai projek pembangunan. Dua bandar kecil iaitu Sei Nyamuk dan Mantikas, telah ditubuhkan sebagai pusat komuniti, sekaligus menyediakan perkhidmatan penting kepada penduduk pulau.
Manakala, bahagian Malaysia yang termasuk dalam Sabah turut melaksanakan program Mini Estet untuk membuka 15 buah perkampungan baharu bagi memperbaiki keadaan hidup dan meningkatkan bilangan penduduk di bahagian utara Pulau Sebatik.
Pulau Sebatik terkenal dengan aktiviti pertanian, termasuk penanaman padi, kelapa, kopi, lada hitam, dan kelapa sawit. Komuniti nelayan kecil tersebar di sepanjang pantai, menyumbang kepada kebudayaan dan ekonomi pulau yang dinamik. Penduduk, sama ada warga Malaysia atau Indonesia, memiliki hubungan yang mendalam dengan tanah dan laut dan bergantung dengan sumber ini untuk mencari nafkah mereka.
Tiada pejabat imigresen, sempadan kastam mahupun pagar berduri
Apa yang membezakan Pulau Sebatik adalah ketiadaan halangan fizikal atau sempadan rasmi antara wilayah Malaysia dan Indonesia. Tiada pejabat imigresen, sempadan kastam, atau pagar berduri yang memisahkan kedua-dua belah pihak. Penduduk bebas bergerak antara kawasan Malaysia dan Indonesia, dan mata wang rupiah Indonesia dan ringgit Malaysia diterima sebagai alat pembayaran.
Tiga kawasan popular sempadan Indonesia dan Malaysia adalah Liyang Bunyu, Haji Kuning dan Sungai Pancang. Liyang Bunyu adalah sempadan yang sering kali digunakan oleh pekerja ladang. Sempadan Malaysia di Sungai Pancang pula masih didiami sebahagian kecil penduduk Indonesia yang sudah lama menetap di sana, bahkan ada suatu ketika tidak menyedari bahawa selama ini mereka tinggal di negara asing kerana tiada tanda sempadan diletakkan di Sungai Pancang. Haji Kuning pula terkenal dengan rumah dua negara yang pernah tular suatu ketika dahulu.
Pembahagian Pulau Sebatik tanpa keraguan telah mempengaruhi kehidupan penduduknya. Situasi geografi yang unik ini telah mencipta komuniti yang pelbagai dengan pelbagai pengaruh budaya. Walaupun sejarah pulau ini menghubungkan penduduknya dengan Malaysia, sisi Indonesia mempunyai hubungan yang lebih kuat dengan wilayah jiran. Pencampuran identiti ini menambahkan lagi kepelbagaian budaya yang kaya di pulau ini.
Cabaran dan kontroversi Pulau Sebatik
Sepanjang sejarahnya, Pulau Sebatik telah menghadapi pelbagai cabaran dan kontroversi. Pertikaian mengenai sempadan maritim, seperti perairan Ambalat, telah menguji hubungan antara Malaysia dan Indonesia. Terdapat perbincangan mengenai pembinaan halangan fizikal untuk memisahkan kedua-dua wilayah tersebut, tetapi cadangan seperti ini mendapat kritikan kerana berpotensi mengganggu kehidupan penduduk yang telah lama tinggal di sana.
Kesimpulannya, Pulau Sebatik adalah contoh yang luar biasa di mana dua negara berkongsi sebuah pulau, namun tetap menunjukkan kepelbagaian hidup meskipun bersebelahan di sempadan. Pengurusan bersama yang baik serta menjaga keharmonian adalah penting bagi memastikan perkembangan dan kemakmuran Pulau Sebatik serta kesejahteraan penduduknya terus berkembang.